Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Yüzme Hakemleri üzerine bir İnceleme

Özet

Amaç – İşgörenlerin dolayısıyla örgütlerin verimliliği ve başarısı için hem kâr amacı güden örgütlerde hem de kâr amacı gütmeyen dernek, vakıf veya federasyon gibi örgütlerde tükenmişlik ve örgütsel bağlılık önemli konulardır. Bu çalışmanın amacı spor federasyonlarına bağlı olarak çalışan hakemlerin tükenmişlik ve örgütsel bağlılık durumlarını ve demografik özelliklere göre durumun değişip değişmediğini, ayrıca tükenmişlik ve örgütsel bağlılığı oluşturan faktörler arası ilişkiyi incelemektir. Yöntem – Bu amaçla 2017-2018 sezonunda Türkiye Yüzme Federasyonu’na bağlı bulunan 2136 yüzme hakemine yönelik bir çalışma yapılmıştır. Google anket formu ile 522 hakemden yanıt alınmıştır. Nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada tükenmişlik durumunun belirlenmesinde Kopenhag Tükenmişlik Ölçeği ve örgütsel bağlılık durumunun belirlenmesinde ise Allen Meyer (1990)’in Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Veriler istatistiksel bir program ile analiz edilmiştir. Ortalama değerlere bakılmış, fark analizlerinden T-test ve ANOVA analizleri ile faktör ve korelasyon analizleri yapılmıştır. Bulgular – Elde edilen bulgular yüzme hakemlerinin tükenmişlik düzeylerinin düşük olduğunu göstermektedir. Alan yazındaki birçok çalışmaya benzer olarak hakemlerin tükenmişlik ve örgütsel bağlılık durumları arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Yüzme hakemliği hobi ya da yan iş olarak kabul edilmekle birlikte, bulgular bu alanda da tükenmişliğin örgütsel bağlılığı etkilediğini göstermiştir. Ayrıca hakemlerin duygusal ve normatif bağlılıklarının yüksek düzeyde, devam bağlılıklarının ise düşük düzeyde olduğu belirtilebilir. Tartışma – Hakemlik Türkiye'deki futbol ve basketbol dışındaki spor dallarında sürekli bir iş veya meslek olarak görülmemektedir. Bu nedenle hakemler her zaman kalıcı bir iş aramaya ya da para kazanma ve sosyal güvenceye sahip olmaya çalışmaktadır. Hakemlerin genel olarak tükenmişlik ortalamaları yüksek olmasa da nitelikleri arttıkça tükenmişlik düzeyinin de arttığı görülmektedir. Buradan yola çıkarak hakemlik görevinin en iyi şekilde yapılabilmesinde nitelikli insan gücüne sahip olmak için tükenmişlik düzeyini artıran unsurları belirleyip bunları en aza indirmenin önemli olduğu öne sürülebilir.