Düzensiz Operasyonların Havayolu Ücret Politikalarına ve Gelir Yönetimine Etkisi Üzerine Modelleme

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı havayolu düzensiz uçuşlarında oluşan maliyet kalemlerini belirleyerek bunların havayolu maliyet yapısına etkilerini incelemek olarak belirtilebilmektedir. Daha sonra, düzensiz uçuşların gelir yönetimine ve ücretlendirmeye etkilerini sektör ortalama verileri baz alınarak belirleyecek bir model oluşturmak olarak bildirilebilmektedir. Yöntem – Araştırma düzensiz operasyonlarda; geciken operasyonlar, iptal edilen operasyonlar ve divert eden operasyonlar başlığı altında, maliyet kalemlerinde değişim olup olmadığının belirlenmesi amacıyla Türkiye’de AOCC (Airline Operation Control Center-Havayolu Operasyon Kontrol Merkezi) bölümündeki operasyon yöneticileri ile veya operasyon çalışanlarıyla görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Daha sonra literatürden düzensiz uçuş operasyonları sonucu oluşan bu maliyet kalemlerinin havayolu maliyet yapısına etkisi ortaya çıkarılmıştır. Daha sonra bir uçuş simüle edilerek bu uçuşa ait düzensiz operasyon maliyetleri sektör ortalamalarına göre belirlenerek düzensiz operasyonların ücret politikalarına ve gelir yönetimini etkisi ortaya konmuştur. Bulgular – Düzensiz operasyonlar geciken sefer, iptal edilen sefer ve divert (bir seferin uçuş sırasında bir problem nedeni ile varış meydanı dışında bir meydana iniş yapması) eden sefer olarak gerçekleştiğinde havayollarının artan maliyet kalemlerinin havayollarının maliyet yapısında genel olarak operasyon sabit maliyet yapısını etkilediği bildirilebilmektedir. Ve sektör ortalamaları kullanılarak düzensiz operasyonların sefer başına birim maliyetlere ve bir uçuş hattına yıllık maliyet etkisinin hesaplanabilmesi için bir model oluşturulduğu bildirilebilmektedir. Tartışma – Literatürde düzensiz uçuş operasyonlarının havayollarının maliyetlerini ve özellikle birim maliyetlerini arttırdığı bulgularına ilave olarak bu çalışmada düzensiz uçuş operasyonları sonucu oluşan maliyet kalemleri ve maliyet yapısı değişimi belirlenerek bir uçuş hattına ait birim maliyetlerin ve genel maliyetlerin nasıl hesaplanabileceğine ilişkin bir model ortaya çıktığı bildirilebilmektedir. Hem literatürde yapılacak uygulama çalışmalarında hem de pratikte elinde verileri bulunduran havayolları tarafından bu modelin kullanılabileceği belirtilebilmektedir.