Covid-19 Risk Algısı ve İş Stresi Arasındaki İlişkide İş Güvencesizliği ve İş-Yaşam Kalitesinin Seri Çoklu Aracılık Etkisi

Özet

Amaç – Covid-19 risk algısı ve iş stresi arasındaki ilişkide iş güvencesizliği ile iş-yaşam kalitesinin seri çoklu aracı rollerini incelemektir. Yöntem – Çalışmada nicel araştırma desenlerinden nedensel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini, Türkiye’deki sağlık personelleri oluşturmaktadır. Kolayda ve kartopu örnekleme metodu ve yüz-yüze anketle 947 sağlık çalışanına ulaşılmış ancak 906 veri, analizlerde kullanılmıştır. Veri analizleri, SPPS 26.00 programı, AMOS 24.00 programı ve Hayes’in (2013) geliştirdiği SPSS Process Macro uzantısındaki seri çoklu aracılık modeli (Model 6) ile test edilmiştir. Bulgular – Covid-19 risk algısının, iş güvencesizliğini pozitif, iş-yaşam kalitesini negatif etkilediği; iş güvencesizliği algısının, iş-yaşam kalitesini negatif; iş stresini pozitif etkilediği, iş-yaşam kalitesinin ise iş stresini negatif etkilediği ve Covid-19 risk algısının, iş stresini hem doğrudan hem dolaylı yoldan pozitif bir şekilde etkilediği saptanmıştır. Covid-19 risk algısının iş stresini birincisi iş güvencesizliği aracılığıyla, ikincisi iş-yaşam kalitesi aracılığıyla üçüncüsü ise iş güvencesizliği ve iş-yaşam kalitesinin çoklu seri aracılığıyla 3 dolaylı yoldan pozitif yönde etkilediğini bulgulanmıştır. Sonuçta, Covid-19 risk algısı ve iş stresi arasındaki ilişkide iş güvencesizliği ve iş-yaşam kalitesinin seri, kısmi ve tamamlayıcı aracı etkileri saptanmıştır. Tartışma – Sonuçlar, literatürdeki çalışmaları desteklemektedir. Sonuçlar doğrultusunda çalışanların iş stresini azaltmak için yöneticilere Covid-19 risk algısını etkileyen koşulların, değişkenlerin, bireysel özelliklerin değerlendirilmesi, çalışanlarına gelecekte işlerinin devam edeceğine ilişkin güvence sağlamaları, iş-yaşam kalitesini arttırmaya yönelik girişimlerde bulunmaları önerilebilir.