İşin Anlam Kaynakları Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Özet

Amaç – Çalışmada bireylerin işlerinin anlamlılığını besleyen anlam kaynaklarının tespit edilmesini ve işte anlam deneyiminin ardındaki psikolojik süreçleri keşfetmeyi sağlayan “İşin Anlam Kaynakları Ölçeği”nin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem – Çalışmanın amacı doğrultusunda bir dizi araştırma yürütülmüştür. İlk olarak tümdengelim ve tümevarım yaklaşımı benimsenerek madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin faktör yapısının belirlenmesi ve yapı geçerliliğine kanıtlar edilmesi için 143 beyaz yakalı çalışanın katılımı ile Araştırma 1 yürütülmüştür. Daha sonra Araştırma 2’de 283 beyaz yakalı çalışandan elde edilen veriler üzerinden ölçeğin yapı geçerliliğine ek kanıtlar elde edilmiş bununla birlikte ölçeğin güvenilirliği, yapı üzerinden ölçeğin ayrışım ve birleşim geçerliliği; işin anlamlılığı, işe angaje olma ve işten ayrılma niyeti değişkenleri üzerinden ölçüt bağıntılı geçerlilik ve cinsiyet üzerinden ölçüm değişmezliği test edilmiştir. Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre 4 boyut ve 14 maddeden oluşan “İşin Anlam Kaynakları Ölçeği”’nin geçerliliği ve güvenilirliği ortaya konulmuş; ölçek alan yazına kazandırılmıştır. Ölçeğin boyutları “var-değerli hissetme, amaç bütünleşmesi, yetkinlik ve bireysel gelişim” dir. Tartışma – Alan yazınında işin anlamlılığına ilişkin ölçüm araçlarının olmasına rağmen akademisyenlik mesleği özelinde geliştirilmiş olan bir ölçek haricinde işin anlam kaynaklarının ölçülmesi için bir araç bulunmamaktadır. Dolayısıyla işin anlamlılığına kaynaklık eden faktörlerin belirlenmesi ve geliştirilen İşin Anlam Kaynakları Ölçeği ile bu çalışmanın alan yazınına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte geliştirilen ölçek sayesinde bireylerin anlam kaynaklarının belirlenmesi ve yönetilmesinin başta işte bulunan anlamın arttırılması olmak üzere bireysel ve örgütsel düzeyde olumlu sonuçlar elde edilmesine de katkı sağlaması beklenmektedir.