Muhasebe Meslek Mensuplarında Mesleki Tükenmişlik Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma: Çorum İli Örneği

Özet

Amaç – Bu çalışma Çorum ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının mesleki tükenmişlik düzeylerini belirlemek aynı zamanda yaş, cinsiyet, deneyim ve gelir seviyesi gibi demografik özelliklerin mesleki tükenmişlik seviyelerinde farklılaşmaya yol açıp açmadığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yöntem – Araştırmanın örneklemini Çorum İlinde faaliyet gösteren 444 muhasebe meslek mensubu oluşturmaktadır. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi (survey method) kullanılmıştır. Veriler anket yoluyla toplanmış olup, anket formu online olarak hazırlanmış ve katılımcıların bağlı bulundukları odadan gerekli izinler alındıktan sonra katılımcıların mail adreslerine gönderilmiştir. Anket formu iki temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm araştırmanın bağımsız değişkenlerini oluşturan demografik değişkenleri içermektedir. İkinci bölümde 22 ifadeden oluşan Maslach Tükenmişlik Ölçeği yer almaktadır. Elden edilen bulgular SPPP 25 programı ile analiz edilmiştir. Ölçeğin içsel tutarlığının ölçülmesi için güvenilirlik analizinden, araştırma hipotezlerinin test edilmesinde ise ki-kare analizinden yararlanılmıştır. Bulgular – Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların yaklaşık %65’inde duygusal tükenme düzeyinin, %57’sinde duyarsızlaşma düzeyinin ve yaklaşık %61’inde kişisel başarı hissinde azalma düzeyinin yüksek seviyede olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, tüm boyutlarda orta düzeyde tükenmişlik yaşayan katılımcıların oranları da küçümsenmeyecek seviyededir. Katılımcıların eğitim düzeyinin duygusal tükenme düzeyleri üzerinde farklılaşmaya neden olduğu görülmektedir. Katılımcıların yaşları ile duyarsızlaşma düzeyleri arasında da bir farklılaşmadan söz edilebilir. Ancak mesleki deneyim ile mesleki tükenmişlik arasında bu anlamada bir ilişki bulunamamıştır. Son olarak, katılımcıların gelir yeterlilik düzeylerinin duygusal tükenme düzeyleri ve kişisel başarı hissinde azalma düzeyleri üzerinde farklılaşmaya neden olduğu bulgular arasında yer almaktadır. Bu durum düşük gelire sahip meslek mensuplarında duygusal tükenmişliğin arttığı şeklinde yorumlanabilir. Tartışma – Meslek mensuplarının yaş demografik değişkeninin duyarsızlaşma düzeyi üzerinde farklılaşmaya neden olduğu saptanmıştır. Ancak yaş ile paralel düşünülebilecek bir değişken olan mesleki deneyim bakımından herhangi bir farklılık yaratmıyor olması duyarsızlaşma düzeyinde diğer etkenlerin etkisi olduğu anlamına gelebilir. Gelir seviyesi yeterliliği ve gelir düzeyi değişkenlerinin duygusal tükenme ve kişisel başarı hissinde azalma düzeyleri üzerinde farklılığa neden olduğundan hareketle meslek mensuplarının gelir seviyelerini artırmaya yönelik girişimlerde bulunmaları önerilmektedir.