Jeopolitik Risklerin ve CDS Primlerinin Borsalardaki Yerli ve Yabancı Yatırımcı Sayısı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Borsa İstanbul’dan Kanıtlar

Özet

Amaç- Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin jeopolitik riski ve CDS priminin Borsa İstanbul’daki yerli ve yabancı yatırımcı sayısı üzerinde etkisi olup olmadığını Ocak 2010- Aralık 2023 dönemine ait aylık veriler kullanarak eşbütünleşme ve nedensellik testleri aracılığıyla ortaya koymaktır. Yöntem- Çalışmada, zaman serisi analizlerinden faydalanılmıştır. Değişkenlerin durağanlığı Carrion-i Silvestre (2009) birim kök testi ile sınanmıştır. Değişkenler arası eşbütünleşik ilişki Maki (2012) eşbütünleşme testi ile incelenmiştir. Son olarak değişkenler arası nedensellik ilişkisi ise Fourier Toda-Yamamoto testi ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Bulgular- Türkiye’nin jeopolitik riski ile Borsa İstanbul’daki yabancı yatırımcı sayısı arasında uzun dönemli bir ilişki varken Türkiye’nin jeopolitik riski ile Borsa İstanbul’daki yerli yatırımcı sayısı arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmamaktadır. Türkiye’nin CDS primi ile Borsa İstanbul’daki hem yerli yatırımcı sayısı hem de yabancı yatırımcı sayısı arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin jeopolitik riski ve CDS primi ile Borsa İstanbul’daki hem yerli yatırımcı sayısı hem de yabancı yatırımcı sayısı arasında nedensellik ilişkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Tartışma- Analizlerde elde edilen sonuçlar incelendiğinde, yabancı yatırımcıların hem Türkiye’nin jeopolitik riskini hem de CDS primini takip ettiklerini söyleyebiliriz. Yerli yatırımcıların ise CDS primini dikkate aldıkları görülürken jeopolitik riski dikkate almadıklarını söyleyebiliriz. Sonuçlardaki farklılıklar, yerli ve yabancı yatırımcının farklı risk algısı ve yatırım perspektifine sahip olduklarından kaynaklı olabilir.