Yabancı Sermayeli Gıda Şirketlerinin Gastrodiplomasi Uygulamaları; Türkiye’de Yayınlanan Gıda Reklamları Üzerine Bir İnceleme

Özet

Amaç – Ülkelerin mutfak kültür ve ögeleri aracılığıyla farklı ülkelerle olan siyasi, kültürel ve ticari ilişkilerini yönetmesi olarak tanımlanan gastrodiplomasi, son yirmi yılda ülkeler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Gastrodiplomasi uygulamalarının yaygın olarak ise kitle iletişim araçları üzerinden gerçekleştiği görülmektedir. Araştırmanın amacı, yabancı sermayeli gıda şirketlerinin gastrodiplomasi uygulamalarını, Türkiye’de yayınlanan gıda reklamları üzerinden incelemektir. Yöntem – Çalışmada nitel yöntemlerden faydalanılmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen 34 reklam göstergebilimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Reklamlara Youtube medya kanalı üzerinden anahtar kelime ile taramalar sonucunda ulaşılmıştır. Ulaşılan reklamlar gastrodiplomasiye yönelik içerikleri kapsamında incelenmiştir. Bulgular – Analiz sonucunda yabancı sermayeli şirketlerin reklamlar üzerinden gerçekleştirdiği gastrodiplomasi uygulamalarının en fazla kahvaltılık ve atıştırmalık gıdalar olmak üzere ana yemek ve restoranlara, içeceklere ve yiyecek hazırlamada kullanılan gıdalara yönelik olduğu belirlenmiştir. Ek olarak gastrodiplomasi uygulamalarının en fazla Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere İngiltere, Fransa, Hollanda, İtalya, İsviçre ve Almanya sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Tartışma – Araştırma sonucunda yabancı sermayeli gıda şirketlerinin reklamlarının, ürünlerini pazarlama temel amacı taşımakla birlikte kendi ülkelerinin mutfak kültürü ve ögelerini pazarlamaya ve Türk mutfak kültürü ögelerini yozlaştırmaya yönelik içerikte olduğu tespit edilmiştir. Araştırmayla gastronomi ve iletişim alanındaki disiplinler arası literatüre, Türk televizyon yayıncılığına ve Türk sermayeli gıda şirketlerine yönelik katkılar hedeflenmiştir.