Öğretmenlerin Psikolojik Sermayeleri ile Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Özet

Amaç – Bu çalışma, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile motivasyonları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Psikolojik sermaye, bireylerin öz-yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayanıklılık gibi pozitif psikolojik özelliklerini içerirken, motivasyon içsel ve dışsal faktörlerin etkisiyle öğretmenlerin mesleki bağlılıklarını, performanslarını ve iş tatminlerini şekillendiren kritik bir unsurdur. Araştırma, bu iki değişken arasındaki ilişkinin anlaşılmasının, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini desteklemek ve eğitim kalitesini artırmak için stratejik bir rehber sunacağını öngörmektedir. Yöntem – Araştırmada nicel verilere dayalı ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, 2019-2020 akademik yılında Diyarbakır ili Bağlar İlçesindeki kamu okullarında görev yapan 3612 öğretmen oluşmaktadır. Örneklem ise bu evrenden rastgele seçilen ve dağıtılan ölçeklere yanıt veren 344 öğretmenden meydana gelmektedir. Bulgular – Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile motivasyonları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle umut ve dayanıklılık boyutlarının içsel motivasyon üzerinde, dayanıklılık ve iyimserlik boyutlarının ise dışsal motivasyon üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu saptanmıştır. Ancak öz-yeterlilik ve iyimserlik alt boyutlarının içsel motivasyon üzerindeki etkisi anlamlı bulunmamıştır. Model, psikolojik sermayenin motivasyon değişkenindeki varyansın %20,8'ini açıkladığını göstermektedir. Ayrıca, genel psikolojik sermaye ile hem içsel hem de dışsal motivasyon arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Araştırma, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin motivasyonlarını artırmada önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Literatürdeki bulgularla uyumlu olarak, psikolojik sermaye bileşenlerinin bireylerin motivasyon ve iş performansı üzerindeki olumlu etkisi vurgulanmıştır. Ancak, motivasyonu etkileyen diğer faktörlerin de dikkate alınması gerektiği görülmektedir. Bu doğrultuda, gelecekteki araştırmalarda psikolojik sermaye ve motivasyon arasındaki ilişkilerin aracı ve düzenleyici değişkenler açısından daha kapsamlı şekilde ele alınması önerilmektedir. Eğitim yöneticileri ve politika yapıcılar, öğretmenlerin psikolojik sermayelerini artırmak için mesleki gelişim programları ve destekleyici uygulamalar geliştirmelidir. Bu stratejiler, yalnızca bireysel gelişimi değil, aynı zamanda eğitim kurumlarının genel başarısını destekleyecektir.