Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Karşılaştığı Sorunlar ve Devir Planlaması: Avrupa Birliği Projesi Kapsamında Bir Alan Araştırması

Özet

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Ayrıca KOBİ'ler ülke ekonomilerinde %99'dan fazla bir alanı kaplamaktadır ve istihdama büyük katkı sağlamaktadır. KOBİ'lerin yaşamlarını sürdürebilmeleri ise birçok faktöre bağlıdır. Devir planlaması KOBİ'lerin bir sonraki nesle iş transferinin yapılabilmesi ve dolayısıyla KOBİ'nin yaşamının devam etmesi adına oldukça önemlidir. Bu çalışma Avrupa Birliği Erasmus+ KA2 Yetişkin Eğitimi programı kapsamında desteklenen Intogeneration projesi kapsamında Türkiye, Almanya, İspanya, Bulgaristan ve Yunanistan'da gerçekleştirilen alan araştırmalarında Türkiye alan araştırması sonuçlarını paylaşmak amacıyla yapılmıştır. Yapılan alan araştırması ile KOBİ’lerin karşılaştıkları iç ve dış sorunları belirlemek, aile şirketlerinin bir sonraki kuşağa geçişlerde devir planlaması hakkındaki mevcut durumlarını ve görüşlerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırma amaçlarını gerçekleştirmek için literatürdeki çalışmalar, uzman ve akademisyen görüşleri ile birlikte proje ortaklarının yapmış olduğu odak grup çalışmalarının ardından 22 sorudan oluşan anket formu geliştirilmiştir. Anket uygulaması yüz yüze ve çevrim içi olarak gerçekleştirilmiştir. Ankara ilinde gerçekleştirilen alan araştırması sonucunda toplamda 387 kişi anket formunu doldurmuş fakat 110 anket eksik veya hatalı doldurulduğu için değerlendirme dışı bırakılmıştır. Toplanan veriler kodlanarak analize uygun hale getirilmiştir. Analiz sonucunda frekans ve yüzde dağılımları hesaplanmış ve kategorik verilerin kıyaslanmasında Pearson Ki Kare testi kullanılmıştır. KOBİ'lerin en sık karşılaştığı sorunların başına fiyat rekabetinin ve kalifiye personel ihtiyacının geldiği görülmüştür. Ayrıca KOBİ'lerin büyük çoğunluğunun devir planlaması yapmadığı ve bir sonraki nesle iş transferi yapmakla ile ilgili herhangi bir hazırlıklarının olmadığı görülmüştür. Devir planlaması ile ilgili farkındalığın arttırılmasına yönelik faaliyetlerin düzenlenmesi ve bu konuya eğitim programlarında daha geniş yer verilmesi önerilebilir.