Balkanlardaki Geçiş Ekonomilerinde Dış Ticarete Açıklık ve Massetme Kapasitesi İlişkisi

Özet

Amaç – Bir ülkenin ihracat ve ithalat değerlerinin, o ülkenin Gayrisafi Yurtiçi Hâsılası’na oranı olarak ifade edilen dış ticarete açıklık ölçüsü aynı zamanda küreselleşme göstergesi olarak da kabul edilmektedir. Massetme kapasitesi ise ülkelerin yabancı kaynaklı finansal akımlardan ne ölçüde faydalanabileceğini ifade eden, o ülkedeki kurumsal ve altyapısal kaliteyi de içeren bir gelişmişlik seviyesi göstergesi olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada massetme kapasitesinin, dış ticarete açıklık göstergesi üzerindeki etkileri incelenmektedir. Yöntem – Küreselleşmenin doğal bir sonucu olarak, dış ticarete açıklık birçok ülkede artış gösterme eğilimindedir. Geçiş Ekonomileri olarak tanımlanan eski Sovyet Blok’u ülkeleri de bu konuda istisna değildirler. Güney-Doğu Avrupa’da bulunan Balkan Geçiş Ekonomileri, Rusya hinterlandından uzak olmaları ve henüz Avrupa Birliği üyeliği süreçlerini tamamlamamış olmaları bakımından diğer eski Sovyet ülkelerinden ayrışmakta ve bu yönleriyle bu çalışmaya konu olmaktadırlar. Çalışmaya konu olan model panel veri analizi ile ele alınmış olup, regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular –Analiz sonuçlarına göre massetme kapasitelerinin o ülkelerde dış ticarete açıklığı olumlu anlamda etkilediği ekonometrik olarak ortaya konulmuştur. Ayrıca, uygulanan diğer çeşitli ekonometrik testler ile verilerin ve modelin güvenilirliği test edilerek onaylanmıştır. Tartışma – Böylelikle, henüz geçiş süreçlerini tamamlamamış Balkan Geçiş Ekonomileri için massetme kapasitelerinin önemi ortaya çıkmış ve massetme kapasitesi artırıcı politikalar izlemenin gereği vurgulanmıştır.