Faiz Dışı Gelirlerin Banka Performansına Etkisi: Türkiye Örneği

Özet

Amaç – Mevduat bankalarının temel işlevi; fon arz ve talebine aracılık etmektir. Bu bağlamda, en önemli gelir kaynakları faiz gelirleridir. Artan rekabet ve müşteri talepleri doğrultusunda bankalar günümüzde mevduat ve kredi işlemleri dışında birçok hizmeti vermektedir. Bunun sonucunda, mevduat bankalarının gelir çeşitliliği artmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, mevduat bankalarının faiz dışı gelir düzeylerinin finansal performansları üzerine etkisini belirlemektir. Yöntem – Çalışmanın kapsamı, Türkiye bankacılık sektörüdür. Bu bağlamda, Türkiye’de faaliyet gösteren 23 mevduat bankası örneklem olarak belirlenmiştir. Veri seti, ele alınan bankaların 2007-2017 dönemi çeyreklik verilerinden oluşmaktadır. Finansal performans göstergesi olarak, bankaların varlık kârlılığı ile öz sermaye kârlılığı, bağımsız değişken olarak da, bankaların faiz dışı gelirlerinin toplam gelirlerine oranı kullanılmıştır. Ayrıca daha sağlıklı bulgulara ulaşabilmek için çeşitli kontrol değişkenleri de analize dâhil edilmiştir. Veri setinde hem birim hem zaman boyutu bulunduğu için yöntem olarak Panel Veri Analizi tercih edilmiştir. Bulgular – Elde edilen bulgular faiz dışı gelir seviyesinin bankaların hem aktif kârlılığı hem de öz sermaye kârlılığı üzerinde etkili olduğunu gösterirken değişkenler arasında pozitif yönlü bir etkileşim tespit edilmiştir. Tartışma – Özellikle sektörde var olan yoğun rekabet bankaları temel faaliyetleri dışında farklı hizmetler sunmaya yönlendirmektedir. Gün geçtikçe artan müşteri sayıları ve işlem hacmi ile bankacılık sektörünün gelir düzeylerinde de ciddi artışlar yaşanmaktadır. Çalışma kapsamında ulaşılan sonuçlar faiz dışı gelir kalemlerinin de mevduat bankalarının finansal performansı üzerinde önemli bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Müşteri ihtiyaçları ve memnuniyeti doğrultusunda çeşitli hizmetler sunması bankalara önemli bir katkı sağlamaktadır.