Orman, Kâğıt ve Basım Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Bir TOPSİS Uygulaması

Özet

Amaç – Payları Borsa İstanbul’da işlem gören ve Orman, Kağıt ve Basım sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2014-2018 dönemi için finansal performanslarının tespit edilerek karşılaştırılmasıdır. Yöntem – İşletmelerin finansal performanslarını ölçmek için TOPSİS (Technique for Order Preference by Smililarity to İdeal Solution) yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle işletmelerin mali tablolarından elde edilen finansal oranlar TOPSİS yöntemi için performans kriteri olarak belirlenmiş ve bu oranlar işletme bazında her yıl için bir performans puanına dönüştürülmüştür. Çalışmada işletme performansları belirlenirken TOPSİS’in adımlarından birisi olan ağırlıklandırma aşamasında iki farklı yöntem kullanılmak suretiyle bütün yıllar için iki ayrı değer sıralaması elde edilmiş ve bu sonuçlar karşılaştırılarak en iyi alternatifler ortaya konulmuştur. Bulgular – Oran yöntemiyle ağırlıkların belirlendiği analiz sonuçlarına göre 2014-2016 döneminde en iyi performans gösteren üç firma sıralamasının değişmediği, diğer yıllarda ise farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Eşit ağırlıklandırmalı sonuçlara göre ise 2014-2016 dönemi için sadece PRZMA firmasının ilk üçteki yerini koruduğu saptanmıştır. Tartışma – Analiz süreçlerine bakıldığında araştırmacının tercihinin elde edilecek sonuçları etkilediği görülmektedir. Bu çalışmada, oranlama yöntemine göre ağırlıklandırmada net kar marjı, aktiflerin karlılığı ve özsermaye karlılığı rasyolarının karar matrisindeki ağırlıklarının toplamı %13 olurken, eşit ağırlıklandırmada bu toplam %30’a çıkmaktadır. Bu ise ağırlıklandırılmış normalize karar matrisinin yapılan tercihe göre farklı değerlere sahip olması ile birlikte, performans puanlarının farklılaşması durumunu ortaya çıkarmaktadır