Hastanelerde Finansal Başarısızlık Tahmini: Lojistik Regresyon Modeli ile Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Uygulama

Özet

Amaç – Çalışmanın amacı kamu hastanelerine yönelik finansal başarısızlık tahmin modelinin geliştirilmesi ve kamu hastanelerinin finansal başarısızlığını en iyi açıklayan tahmin edici değişkenlerin belirlenmesidir. Yöntem – Araştırma İstanbul, Ankara ve İzmir illerinde faaliyet gösteren ve 2014-2016 yıllarına ait finansal tablo verilerine tam olarak ulaşılan 92 kamu hastanesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada üç yıllık veriler dikkate alınarak hesaplanan kategorik bir bağımlı değişken ve 20 bağımsız değişken kullanılmıştır. Araştırma verileri, SPSS 22.0 paket programı ile Lojistik Regresyon Analizi Yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular – Lojistik regresyon analizi sonucunda % 79,3 doğru sınıflandırma başarısı ile model-veri uyumu yeterli düzeyde olan bir finansal başarısızlık tahmin modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen modelde finansal başarısızlığı en iyi açıklayan tahmin edici değişkenlerin Stok Bağımlılık, Nakit Devir Hızı, Stok/Dönen Varlık, Dönen Varlık/Toplam Varlık ve Ticari Borç/Toplam Borç olduğu, tahmin olasılığını en fazla artıran tahmin edici değişkenlerin ise Stok/Dönen Varlık ve Dönen Varlık/Toplam Varlık olduğu tespit edilmiştir. Tartışma – Araştırma sonuçlarına göre kamu hastanelerinde finansal başarısızlık olasılığını azaltmak için gereğinden fazla stok bulundurulmaması ve atıl durumda olan dönen varlıkların azaltılması gerekmektedir. Ayrıca, işletme sermayesi unsurlarının gözden geçirilerek, nakde dönüşme özelliği yüksek olan varlıklara yatırım yapılması ve alacakların vadesinin kısaltılması gerekmektedir. Kamu hastanelerinde varlık ve kaynak unsurlarının verimli ve etkin kullanımı, finansal başarısızlık olasılığının azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Araştırma sonuçlarının büyük bir bölümü, ilgili literatürde daha önce yapılan çalışma sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Türkiye’de kamu hastanelerinin düşük finansal performans ile faaliyetlerini sürdürdükleri göz önünde bulundurulduğunda, finansal yapıdaki bozulmalara karşı vaktinden önce uyaran finansal başarısızlık tahmini çalışmalarının düzenli olarak yürütüldüğü bir yönetim anlayışının kamu hastanelerinde oluşturulması önem arz etmektedir.