Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma

Özet

Amaç – Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin beş faktör kişilik özellikleriyle, işyerinde sergiledikleri örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişkilerin ve etkilerin incelenmesidir. Yöntem – Araştırmanın bağımlı değişkenini örgütsel sessizlik, bağımsız değişkenini ise beş faktör kişilik özellikleri oluşturmaktadır. Bunun için örgütsel sessizlik ölçeği ve beş faktör kişilik özellikleri ölçeği ile birlikte demografik sorulardan oluşan bir anket formu hazırlanmıştır. Çankırı ilinde çeşitli branşlarda görev yapan toplam 401 öğretmen araştırmaya katılmıştır. Anketlerle elde edilen veriler SPSS paket programının 22. versiyonu kullanılarak kişilikle örgütsel sessizlik arasındaki ilişkilerin istatistiksel analizi yapılmıştır. Bulgular – Öğretmenlerin örgütsel sessizliğinin cinsiyetlerine göre anlamlı bir fark oluşturduğu, kadın öğretmenlerin okuldaki sorunlarla ilgili bilinçli olarak sessiz kalmayı tercih ettikleri bulunmuştur. Öğretmenlerin mesleki tecrübelerine göre örgütsel sessizlik davranışlarının anlamlı bir fark gösterdiği, tecrübeli öğretmenlerin daha az sessiz kaldıkları görülmektedir. Bağımlı değişken olan örgütsel sessizlikle, bağımsız değişkenler olan beş faktör kişilik özelliklerinin alt boyutları arasında negatif olarak düşük derecede bir ilişki bulunmuştur. Dışa dönüklük ve duygusal dengelilik değişkenlerinin örgütsel sessizlik üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Tartışma – Kadın öğretmenlerin ve mesleki tecrübesi az olan öğretmenlerin diğerlerine göre daha çok sessiz oldukları, bu gruptaki öğretmenlerin fikirlerini dile getirmeleri için yöneticilerin daha hassas davranması ve cesaretlendirmeleri gerekmektedir. Beş faktör kişilik özellikleriyle örgütsel sessizlik davranışları arasında ilişki olduğundan yöneticilerin öğretmenlerin görüşlerini almalarında ve yönetime katılmalarını sağlamalarında kişilik özelliklerine dikkat etmeleri ve çalışanların fikir, görüş ve düşüncelerini rahatça ifade edebilecekleri, açıkça konuşmalarını teşvik edecek ortamları oluşturmaları faydalı olacaktır.