Sanal Kaytarma Davranışının İş Performansına Etkisinde İşe Bağlılığın Aracı Rolüne Yönelik Bilişim Sektöründe Bir Araştırma

Özet

Amaç – Konya il merkezinde faaliyet göstermekte olan bir bilişim işletmesindeki çalışanların sanal kaytarma davranışlarının işe bağlılık algıları ile iş performansları arasındaki etkileşimlerini Ego Tükenmesi Teorisi ve Üretkenlik Karşıtı İş Davranış Teorisi kapsamında incelemektir. Araştırmanın temel sorusu “Sanal kaytarma ve işe bağlılık, iş performansını ne yönde ve nasıl etkilemektedir” olarak belirlenmiştir. Yöntem – Nicel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırmada, Örücü ve Yildiz (2014) tarafından oluşturulan “Sanal Kaytarma Ölçeği”, Schaufeli vd. (2002) tarafından geliştirilen, Eryılmaz ve Doğa (2012) tarafından Türkçeye çevrilen “İşe Bağlılık Ölçeği” ile Sigler ve Pearson (2000) tarafından oluşturulan, Göç (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan “İş Performansı” ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma evrenini Konya’da bilişim alanında faaliyet gösteren bir işletmenin 420 çalışanı oluşturmakta olup tam sayım yöntemiyle bu işletmedeki çalışanlardan 383 adet kullanılabilir soru formu ile veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilere, SPSS ve AMOS programları kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli analizleri yapılmış ve çeşitli bulgular elde edilmiştir. Bulgular – Araştırma bulgularına göre sanal kaytarmanın işe bağlılık üzerinde anlamlı ve negatif yönde etkisi bulunurken, iş performansı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. İşe bağlılığın iş performansı üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin bulunduğu belirlenmiştir. Diğer yandan sanal kaytarmanın iş performansına etkisinde işe bağlılık aracı rol oynamamaktadır. Tartışma – Literatür incelemesi sonucunda sanal kaytarmanın yıkıcı ve sapkın bir davranış türü olduğu görülmektedir. Bu kapsamda sanal kaytarmanın iş performansı ve işe bağlılığa negatif bir etkisinin ve işe bağlılığın da iş performansına pozitif bir etkisinin olacağı yönünde hipotezler kurgulanmıştır. Araştırma bulgularında çalışanların işe bağlılıklarının iş performanslarına pozitif yönde etkisi belirlenmiştir. Ayrıca sanal kaytarmanın işe bağlılık üzerinde negatif yönlü etkisinin olması da araştırmada beklenen sonuçtur. Diğer yandan sanal kaytarmanın iş performansı üzerinde etkisi bulunmamıştır. Buna ek olarak sanal kaytarma ve iş performansı ilişkisinde de işe bağlılığın aracı etkisinin olmaması da araştırmada literatürle örtüşmeyen sonuçlar olarak görülmektedir.