Yöneticilerin Yetenek Yönetimi Yetkinliklerinin İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisinde Duygusal Bağlılık, Çalışmaya Tutkunluk ve İş Tatmininin Aracılık Rolü: Bankacılık Sektörü İşgörenleri Üzerine Bir Araştırma

Özet

Amaç – Çalışmanın temel amacı, yöneticilerin sahip olduğu yetenek yönetimi yetkinliklerinin, işgörenlerin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini ve bu ilişkide duygusal bağlılık, çalışmaya tutkunluk ve iş tatmini değişkenlerinin aracı rol üstlenip üstlenmediklerini araştırmaktır. Yöntem – Araştırmanın verileri Antalya’da faaliyet gösteren 5 farklı bankanın 376 işgöreninden anket tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada algılanan yönetici yetenek yönetimi yetkinliklerinin ölçülmesinde Oehley (2007) tarafından geliştirilmiş olan Yetenek Yönetimi Yetkinlikleri Ölçeği’nden yararlanılmıştır. İşgörenlerin çalışmaya tutkunluk düzeylerini belirlemek amacıyla Schaufeli vd. (2002) tarafından geliştirilen Utrecht Çalışmaya Tutkunluk Ölçeği kullanılmıştır. İşgörenlerin duygusal bağlılıklarını ölçmek için Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilen ve örgütsel bağlılık ölçeğinin parçası olan duygusal bağlılık ölçeği kullanılmıştır. İşgörenlerin iş tatminini ölçmeye dönük Weiss vd. (1967) tarafından geliştirilen Minnesota İş Tatmini Ölçeği kullanılmıştır. İşgörenin işten ayrılma niyetini ölçmeye dönük Rusbult vd.’nin (1988) işten ayrılma niyeti ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın hipotezleri yapısal eşitlik modellemesinden yararlanılarak test edilmiştir. Bulgular – Araştırmada dört hipotez test edilmiştir. Yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinliklerinin işgörenlerin işten ayrılma niyetine üzerinde doğrudan negatif etkisinin olduğunu belirten Hipotez 1 kabul edilmiştir. Yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinlikleri ile işgörenlerin işten ayrılma niyeti arasında duygusal bağlılığın aracılık rolüne işaret eden Hipotez 2 de kabul edilmiştir. Yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinlikleri ile işgörenlerin işten ayrılma niyeti arasında çalışmaya tutkunluğun aracılık rolüne işaret eden Hipotez 3 desteklenmemiştir. Yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinlikleri ile işgörenlerin işten ayrılma niyeti arasında iş tatmininin aracılık rolüne işaret eden Hipotez 4 desteklenmiştir. Tartışma –Alanyazınla tutarlı biçimde, yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinliklerinin, işgörenlerin işten ayrılma niyeti üzerinde doğrudan negatif etkisinin olduğu görülmektedir. Bunun yanında, yine alanyazınla tutarlı biçimde işgörenlerin duygusal bağlılıklarının ve iş tatminlerinin yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinlikleri ile kendilerinin işten ayrılma niyetleri arasında aracı rol oynadığı dikkat çekmektedir. Yöneticilerinin yetenek yönetimi yetkinliklerinin yüksek olduğu algısıyla, örgüte duygusal olarak bağlılıkları ve iş tatmini düzeyleri artan yetenekli işgörenler bunun etkisiyle işletmeden ayrılma niyetinden uzaklaşmaktadır. Diğer yandan, işgörenlerin çalışmaya tutkunluğunun yöneticilerin yetenek yönetimi yetkinlikleri ile işgörenlerin işten ayrılma niyeti arasında aracılık rolünün olmadığı görülmektedir. Bu durumda, çalışmaya tutkunluğun aracılık etkisine ilişkin elde edilen sonucun alanyazınla örtüşmediği söylenebilir. Bu sonucun test edilen ana model bağlamında, çok sayıda değişkenin ilişkisinin aynı anda ele alınmasından ileri gelebileceği düşünülmektedir.