Havalimanlarının Covid-19 Emniyet Performanslarının Entropy Tabanlı WASPAS Yöntemiyle Değerlendirilmesi

Özet

Amaç – Covid-19 salgını, ortaya çıktığı ilk günden itibaren yaşamın her alanında olduğu gibi havayolu sektöründe de benzeri görülmemiş değişikliklere neden olarak havalimanlarında Covid- 19 emniyet tedbirleri adlı uygulamaların benimsenmesini zorunlu kılmıştır. Bu tedbirler, havalimanlarının salgın sürecinde faaliyetlerini sürdürebilmelerine imkân tanırken aynı zamanda salgınla mücadeleye önemli katkılar sağlamıştır. Ancak havalimanlarında uygulanan tedbirlerin başarısı, tam olarak ortaya konulamamıştır. Bu nedenle bu araştırmada havalimanlarında Covid- 19 emniyet performanslarının, çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem – Araştırmada Türkiye’nin en yoğun havalimanlarının yanı sıra dünyanın önde gelen topla-dağıt ağ yapısına sahip havalimanları ele alınmıştır. Değerlendirme işlemlerinde göstergelerinin ağırlıkları Entropy yöntemiyle, havalimanlarının Covid-19 ile mücadele performansları ise WASPAS yöntemiyle hesaplanmıştır. Bu işlemlerde Skytrax adlı derecelendirme kuruluşu tarafından kamuoyuna sunulan verilerden yararlanılmıştır. Bulgular – Değerlendirme işlemlerinin sonucunda koltuklara ilişkin sosyal mesafe işaretleri, yiyecek-içecek alanlarının temizliği ve takibi, sosyal mesafe uygulamaları Covid-19 emniyet performansının en belirleyici göstergeleri olarak ön plana çıkmıştır. Bununla birlikte araştırmaya konu olan havalimanları içerisinden Covid-19 ile mücadelede en başarılı havalimanı Paris Charles de Gaulle Havalimanı olmuştur. Bu havalimanını sırasıyla İstanbul Havalimanı ve Tokyo Haneda Havalimanı izlemiştir. Tartışma – Havalimanı Covid-19 emniyet performansı, pandemi süreciyle birlikte gündeme gelmiş bir konudur. Bu nedenle konu hakkındaki araştırmalar oldukça sınırlıdır. Bu araştırmada havalimanlarının covid-19 emniyet performansları, çok kriterli karar verme yöntemleri ile analiz edilerek bu sınırlılık azaltılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte elde edilen bulgular, sadece araştırmaya konu olan havalimanlarını yansıtmaktadır. Diğer havalimanları için ayrıca değerlendirmeler yapılması gerektiği unutulmamalıdır.