Finansal Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Ekonomisinin Toda-Yamamoto Yaklaşımıyla Analizi

Özet

Amaç - Çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerden biri olan Türkiye’nin finansal gelişme ile ekonomik büyümesi arasındaki etkileşimin belirlenmesi ve buna yönelik politika önerileri getirilmesidir. Yöntem - Çalışmada, 1980-2020 yılları arasındaki IMF’nin yayınladığı finansal gelişmişlik endeksi, finansal kurum gelişmişlik endeksi, finansal piyasa gelişmişlik endeksi ile ekonomik büyümesi arasındaki nedensellik ilişkisi Toda-Yamamoto analizi ile incelenmiştir. Çalışmanın, kurum, piyasaların ve bütün finansal sistemin büyümeye etkisini ayrı ayrı ele almasının literatüre katkı yapacağı düşünülmektedir. Bulgular - Analiz sonucunda, finansal gelişmişlik endeksi ve finansal kurum gelişmişliği endeksinin büyüme ile çift taraflı ve ayrıca ekonomik büyümeden finansal piyasaların gelişmişliğine yönelik tek taraflı bir nedensellik ilişkisi içerisinde olduğu belirlenmiştir. Kontrol değişkenleri olan, yurtiçi tasarrufların, doğrudan yabancı yatırımların, enflasyonun, ekonomik katma değerin, ticaretin de büyüme ile çift taraflı bir nedensellik ilişkisinin olduğu görülmüştür. Tartışma – Uygulama sonucunda elde edilen veriler gözönüne alındığında, Türkiye’de finansal gelişme ile ekonomik büyümenin birbirlerini etkilediği ve birlikte hareket ettiği görülmektedir. Bu nedenle, sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için, özellikle finansal kurumların güçlendirilmesi, finansal araçların çeşitlendirilmesi, erişilebilir ve kontrollü bir sistemin kurulması yoluyla finansal gelişmenin sağlanması gerekmektedir.