Muhasebede Etik ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Konu ile İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi: İstanbul İli Örneği

Özet

Amaç – Bu makalenin temel amacı iki yönlüdür. Öncelikle, bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) meslek etiğine, meslek odalarına, diğer meslektaşlarına ve hizmet verdikleri müşterilerine ilişkin etik konusundaki genel algılarını ve görüşlerini incelemektir. İkinci olarak, katılımcıların etik algılarındaki potansiyel farklılıkların cinsiyete ve mesleki tecrübeye bağlı olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem – Makalenin amacı doğrultusunda İstanbul ilinde mesleklerini icra eden ve bağımsız çalışan SMMM’lerle ilgili olarak yapılan araştırmanın saha çalışması, yüz yüze anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Örnek seçiminde basit rassal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. İstatistik analizlerde kullanılan yöntemler ise, Ki-Kare testi ve uyum (Correspondence) analizidir. Bu araştırma için etik onay, İstanbul Gelişim Üniversitesi’nin Etik Kurul Başkanlığı’ndan 18.01.2023 tarih ve 2023-02-55 no’lu karar ile alınmıştır. Bulgular – İstanbul ilinde 385 bağımsız çalışan SMMM’lere yapılan anket sonucunda, meslek odalarının etik konusunda daha çok eğitim vermeleri ve etik konusunda vereceği cezaların artırılarak uygulanması konusu ön plana çıkmıştır. Ayrıca, yetkili kurumlarca mali denetimlerinin sıklaştırılmasının yanı sıra ücret tarifesinin belirlenenden daha yüksek olması durumunda meslek mensuplarının etik ilkelere olan bağlılıklarının ve muhasebe mesleğine olan saygınlığın daha da artacağını konusunda görüş bildirmişlerdir. Tartışma – Günümüzde yaşanan ekonomik zorluklardan dolayı meslek mensuplarının ücret tarifelerinin yeniden yapılandırılmalıdır. SMMM’lerin, müşterileri ile olan uzun dönemli ilişkilerinden ötürü veya müşteri kaybetme korkusundan dolayı müşterilerinin kendi çıkarları adına yapacakları teklifler karşısında etik ilkelere olan bağlılıklarından uzaklaşmamaları gerekir. Etik ilkelerin hem SMMM’ler hem de onların müşterileri tarafından daha iyi anlaşılabilmesi adına konuyla ilgili yetkili kurumların yapacakları ortak bir çalışma ile verilecek eğitimlerle hem kamu yararı hem de mesleğin geleceği açısından önemlidir.