İşletme Pazarlama Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Niğde ve Yöresinde Yapılan Bir Araştırma

Özet

Amaç– Araştırma, tükenmişliğin işletme pazarlama alanındaki durumunu incelemek ve işletme yöneticilerinin (satış, pazarlama) tükenmişlik düzeylerine tükenmişlik düzeylerine yönelik bakış açısı ve düşünce düzeylerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Yöntem– Araştırma geçmişte veya günümüzde halen varolan bir durum olan iş görenlerin tükenmişlik düzeylerininu, varolduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, pazarlama-satış yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla Maslach ve Jackson (1981) tarafından bulunan, Bakker vd. (2002) tarafından geliştirilen, Çapri (2006) tarafından tükenmişlik ölçeğinin geçerlik-güvenirlik çalışması olarak Türkçe uyarlaması yapılan ve yine Çapri, Gündüz ve Gökçakan (2011) tarafından uygulanan Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) kullanılmıştır. Maslach Tükenmişlik Ölçeği doğrultusunda ve literatürde yer alan bilgilerden yararlanılarak düzenlenen anket formu 01-31 Ekim 2021 tarihleri arasında, araştırmanın örneklemini oluşturan Niğde ve yöresindeki, yargısal olarak seçilen ve küçük-orta büyüklükteki toplam 353 işletme satış-pazarlama yöneticileriyle yüz yüze gerçekleştirilen anketlerden elde edilen veriler SPSS 27.0 paket programında değerlendirilmiştir. Hipotez ya da model kurulmayan araştırmanın gerçekleştirilmesinde tarama yöntemi tercih edilmiş olup, verilerin değerlendirilmesinde pazarlama-satış yöneticilerinin bakış açısı ve düşünce düzeylerini belirlemede bazı tanımlayıcı istatistikler ile bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla çoklu karşılaştırmalar için LSD post hoc teknikleri kullanılmıştır. Bulgular– Araştırma sonucu elde edilen veriler ve bulgular doğrultusunda, işletme pazarlama ve satış yöneticilerinin genel olarak düşük tükenme düzeylerine sahip oldukları söylenebilir. Niğde ve yöresindeki küçük-orta büyüklükteki işletme pazarlama ve satış yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerinin kişisel başarı eksikliği (yetkinlik) alt boyutu bakımından ise yüksek, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutları bakımından ise düşük seviyede olduğu belirlenmiştir. Tartışma – Araştırma bulguları iş görenlerin tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet, yaş, tecrübe durumu, eğitim ve gelir guruplarına göre farklılık olduğunu göstermektedir. Ayrıca işletme pazarlama ve satış yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerine bakış açısı ve düşünce düzeyleri ile ilgili sınırlı sayıda yapılan araştırma nedeniyle literatüre katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.