Bist Banka Endeksinde Faaliyet Gösteren Bankaların 2016-2023 Yılları Finansal Etkinliğinin Araştırılması

Özet

Amaç – Çalışmada Türkiye'deki BIST Banka Endeksi'nde yer alan bankaların 2016-2023 yılları arasındaki finansal performanslarına dayalı etkinliklerinin belirlenmesi ve etkin olmayan bankalar için öneriler amaçlanmıştır. Yöntem – Çalışmada Türkiye Banka Birliğinin yayınlamış olduğu seçilmiş rasyolardan elde edilen finansal performans rasyo oranları Girdi Odaklı BCC Yöntemi kullanarak Veri Zarflama Analizi (VZA) ile analiz edilmiştir. Araştırma, bankaların sermaye yeterlilik oranı, toplam krediler ve alacakların toplam aktiflere oranı, duran ve likit aktiflerin toplam aktiflere oranı gibi girdi değişkenlerini ve ortalama aktif ve özkaynak karlılığı çıktı değişkenlerini incelemiştir. Bulgular – Elde edilen bulgular, incelenen dönem boyunca bazı bankaların performanslarında önemli dalgalanmalar olduğunu göstermektedir. Etkinlik skorlarına göre, bazı bankalar sürekli olarak yüksek performans gösterirken, diğerleri belirli yıllarda etkinliklerinde düşüş yaşamıştır. Etkin olmayan bankalar için iyileştirme yapacağı girdi ve çıktılar tespit edilmiştir. Tartışma – Çalışma, performans analizinde kullanılan değişkenlerin anlam ve önemini açıkça ortaya koyarak, banka yönetimlerine finansal sağlamlık ve etkinlik açısından stratejik öngörüler sunmaktadır. Önerilen stratejiler, bankaların etkinliğini artırmak, riskleri minimize etmek ve sektörde sürdürülebilir başarıyı teşvik etmek için denetim mekanizmalarını güçlendirmeyi, aktif-pasif yönetiminde iyileştirme yapmayı ve performans yönetim süreçlerini iyileştirmeyi içermektedir. Etkinlik eksikliği gösteren bankaların, verimlilik seviyelerini artırarak tam etkinliğe ulaşmaları mümkündür. Bu durum, banka paydaşlarının finansal kararlarını şekillendirmede kritik bir rol oynayacaktır.