2023 Kahramanmaraş Depremleri İçin Zorunlu Deprem Sigortası Göstergelerinin Doğrusal Regresyon ve Sistem Benzetimi ile Analizi

Özet

Amaç - Bu araştırmada 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri için poliçe sayısı ve sigorta yaptırılma oranı ile deprem sonunda Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yapılabilecek hasar ödeme tutarları arasındaki ilişki incelenmiştir. Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) yaptırılma oranı ile deprem sonrası yapılabilecek hasar ödemeleri arasında anlamlı bir regresyon modeli kurulması amaçlanmıştır. Yöntem - Bu çalışmada doğrusal regresyon modeli ve sistem benzetimi birlikte kullanılmıştır. Önerilen model, doğrusal regresyon yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Sistem benzetimi ile farklı senaryolar altında deprem sonrasında ne kadarlık hasar ödenebileceği analiz edilmiştir. Bulgular - Araştırmanın bulguları sigorta yaptırma oranı ne kadar artarsa o kadar fazla hasar ödemesi yapılabileceğini göstermektedir. ZDS Poliçe sayısındaki 1 birim artış hasar ödemesinde 2033 birim artışa imkan sağlamaktadır. Bir başka deyişle: DASK için düzenlenen fazladan bir tane ZDS poliçesi, 2033 TL daha fazla hasar ödenebilmesine olanak sağlamaktadır. Yapılan senaryo analizi sonuçlarına göre 2022 yılı sonu itibarıyla toplam ZDS poliçe sayısı yaklaşık 20 milyon olsaydı, yani sigortalılık oranı %100 düzeyinde olsaydı DASK tarafından yapılacak tazminat ödemesinin %53’lük bir artışla yaklaşık 52 milyar TL olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Tartışma - Türkiye bir deprem ülkesidir. Ülkemiz bu gerçeği en son 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri ile tecrübe etmiştir. Önümüzdeki yıllarda ise başta İstanbul’da beklenen Büyük Marmara Depremi olmak üzere farklı bölgelerde farklı büyüklükte yıkıcı depremler beklenmektedir. Bu depremlerin yarattığı ekonomik kayıpla devlet tarafından yapılan yardımlar dışında ancak ve ancak sigorta ve reasürans sayesinde baş edilebilir. Bu nedenle başta ZDS sigortalılık oranları %100 dolaylarına gelmeli, ZDS dışında yapılacak Konut ve Yangın sigortalarında da ciddi bir artış yaşanmalıdır.