Dijital Bankacılık Uygulamalarının Bankaların Karlılığına Etkisi: Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı dijital bankacılık uygulamalarının Türk Bankacılık Sektöründeki bankaların karlılığına etkisini araştırmaktır. Yöntem – Bu çalışmada yöntem olarak regresyon analizi ve Temel Bileşen Analizi (Principal Component Analysis) kullanılmıştır. Özkaynak karlılığı (ROE) ve Aktif karlılık (ROA) bağımlı değişken olarak belirlenirken, ATM sayısı, POS cihazı sayısı, mevduat hesap adedi ve üye işyeri sayısı dijital bankacılık göstergeleri olarak kullanılmıştır. Sektör seviyesindeki veri 2010 ve 2022 yıllarından oluşan 13 dönemi kapsamaktadır. Çalışmanın modeline ayrıca faiz oranı kontrol değişkeni olarak eklenmiştir. Bulgular – Dijital bankacılık uygulamalarının hem aktif karlılık (ROA) hem de özkaynak karlılığı (ROE) üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Bu durum da PCA analizi ile elde edilen dijital bankacılık bileşenlerin bankaların finansal performans göstergeleri üzerinde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Ayrıca modele kontrol değişkeni olarak eklenen faiz oranı aktif karlılık (ROA) üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahipken, özkaynak karlılığı (ROE) üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Bu durum faiz oranlarının etkisinin modele ve bağımlı değişkene bağlı olarak değişebileceğini göstermektedir. Tartışma – Çalışma sonucunda kurulan modellerde dijital bankacılık uygulamaları ile bankacılık sektörünün karlılığı arasında %5 anlamlılık seviyesinde istatistiksel olarak pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Dijital bankacılık uygulamaları bankacılık sektörünün karlılığını arttırmaktadır. Bu bağlamda bankaların dijitalleşmeye önem vermeleri ve bu alanda yatırım yapmaları bankaların karlılığı açısından önem arz etmektedir.