Kulüp Yakınsama Perspektifinden D-8 Ülkelerinde Sürdürülebilir Kalkınma Performansının Analizi

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı, Gelişen 8 Ülke (D-8) olarak bilinen Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Mısır, Endonezya, Malezya, Nijerya ve Azerbaycan’ın sürdürülebilir kalkınma performanslarını 2000-2023 yılları arasında Kulüp Yakınsama perspektifinden incelemektir.
Yöntem – Araştırmada, 2000-2023 yılları arasındaki SDG Endeksi ve 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı (SDGs) kullanılarak, D-8 ülkelerinin sürdürülebilir kalkınma performansları analiz edilmiştir. Phillips ve Sul (2007) tarafından geliştirilen Kulüp Yakınsama Yaklaşımı yöntemiyle ülkelerin belirli alt kulüplerdeki performansları değerlendirilmiştir.
Bulgular – Araştırma sonuçları, D-8 ülkelerinin farklı kulüplerde konumlandığını göstermektedir. Azerbaycan, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya ve Türkiye ilk kulüpte yer alarak yüksek performans sergilemişken; Nijerya ve Pakistan ise düşük performans gösteren ikinci kulüpte yer almıştır. Ayrıca sağlık, toplumsal cinsiyet eşitliği, enerji, sanayi, altyapı ve eşitsizliklerin azaltılması gibi göstergelerde ülkeler ortak bir denge seviyesine yakınsamış, ancak yoksulluk, eğitim, iklim değişikliği ve sürdürülebilir şehirler gibi alanlarda belirgin farklılıklar gözlemlenmiştir.
Tartışma – Bulgular, D-8 ülkelerinin sürdürülebilir kalkınma süreçlerinde tek tip bir ilerleme kaydetmediğini, bazı ülkelerin belirli alanlarda daha istikrarlı kalkınma gösterdiğini ortaya koymaktadır. Türkiye, Azerbaycan, Endonezya ve Malezya çoğu göstergede panel ortalamasının üzerinde performans sergilerken, iklim eylemi ve uluslararası işbirlikleri gibi bazı alanlarda yakınsama göstermemiştir. Nijerya ve Pakistan ise düşük performans sergileyerek gelişim süreçlerinden ayrışmıştır.