Talep Tahmini ve Dinamik Fiyatlandırma İle Havayolu Bilet Fiyatlarının Belirlenmesi

Özet

Amaç – Havayolu şirketine ait müşteri taleplerini tahmin ederek kapasite kısıtları altında geliri en çok yapan en iyi (optimal) bilet fiyat değerlerinin bulunmasıdır. Yöntem – Havayolu şirketinin yolcularının tahmin edilmesinde; en küçük kareler yöntemi, Poisson regresyon denklemi ve destek vektör makinesi yöntemleri kullanılmıştır. İki yerel ve üç tane de global rota belirlenmiş ve bu rotaların haftalık ve günlük talep verileri, koltuk satış fiyatı ve uçak kapasitesi parametreleri göz önünde bulundurularak talep modelleri elde edilmiştir. Elde edilen talep değerleri, hata kareleri ortalamasının karekökü (HKOK) ve ortalama mutlak sapma (MAD) hata kriterlerine göre karşılaştırılmıştır. Ardından, en iyi talep tahmin yöntemlerine göre gelir fonksiyonları oluşturulmuştur. Bulgular – Talebe bağlı gelir fonksiyonları amaç fonksiyonu olarak alınmış ve bunlara kapasite kısıtları eklenerek, doğrusal olmayan bir gelir modeli elde edilmiştir. Sonucunda ise, geliri ençok yapacak dinamik koltuk satış fiyatları bulunmuştur. Tartışma – Çalışmada, stoklanamayan ürünlerin dinamik fiyatlandırması kapsamında talep tahmini, istatistik, makine öğrenmesi ve yöneylem araştırması konularını bir araya getirilerek dinamik bilet fiyatları geliştirme konusuna yeni bir yaklaşım önerilmiştir. Literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak; stoklanamayan ürünlerde dinamik fiyatlandırma problemi, gelirin talebe bağlı olarak tanımlandığı, aynı zamanda da kapasite kısıtlı ve dinamik fiyat esasına dayalı yeni bir doğrusal olmayan (nonlinear) bir model geliştirilmiştir.