Stratejik Grup Üyeliği ile Performans İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma

Özet

Amaç – Çalışmanın amacı, stratejik grupların belirlenmesi ve stratejik grup üyeliği ile performans arasındaki ilişkilerin araştırılmasıdır. Yöntem – Araştırma, Türkiye bankacılık seköründe, 2006-2015 yıllarını kapsayacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında ilk olarak, bankaların stratejik davranışlarında homojen oldukları zaman dilimlerini ifade eden, durağan stratejik zaman periyotları tespit edilmiş ve her bir periyotta sektördeki stratejik gruplar tanımlanmış, ardından dört performans değişkenine göre- ROA, ROE, şube başına kar ve personel başına kar- bankaların performansları ölçülmüş ve grup üyeliği-performans ilişkileri incelenmiştir. Bu doğrultuda, stratejik grupların belirlenmesi için kümeleme analizi, hipotezlerin test edilmesi için tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis testleri kullanılmıştır. Tüm analizler SPSS paket programı ile gerçekleştirilmiş ve %95’lik güven düzeyinde yorumlanmıştır. Bulgular – Bulgular, hem stratejik gruplar arasında, hem de aynı stratejik grup içerisinde yer alan bankalar arasında anlamlı performans farklılıkları olduğunu ortaya koymuştur. Ancak gruplar arası farklılıklar, grup içi farklılıklardan anlamlı derecede fazladır. Son olarak grup üyeliğindeki değişim, bankaların performansını olumsuz yönde etkilemiştir. Ancak bu sonuç istatistiksel olarak anlamlı değildir. Tartışma – Stratejik grup kavramı, “Neden bazı firmalar diğerlerine göre üstün performans gösterir?” sorusuna yeni bir analiz düzeyi kazandırmış ve firma performansının en önemli açıklayıcılarından biri haline gelmiştir. Araştırma bulguları, stratejik grup üyeliğinin firma performansını etkilediğini kanıtlamıştır. Bununla birlikte, bulgular bankacılık sektöründe endüstriyel örgüt teorisinin önermelerinin geçerli olduğunu göstermiştir. Başka bir deyişle, firmalar arası performans farklılıklarını açıklamada firmaya özgü faktörlerden çok stratejik grup üyeliği etkili olmuştur.