Petrol ve Doğalgaz Fiyatları İle Hisse Senedi Fiyatları İlişkisi: BİST Sinai Sektöründe Ampirik Bir Araştırma

Özet

Amaç – Hisse senedi fiyatlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi finans açısından önemli bir araştırma konusudur. Bu çalışmanın amacı da petrol ve doğalgaz fiyatları ile sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.

Yöntem – Çalışmanın amacı doğrultusunda 2010 Ocak ile 2019 Aralık dönemi için aylık ABD doları cinsinden ham petrol, Brent petrol ve doğalgaz fiyatları ile Borsa İstanbul Sınai endeksinde yer alan ve verilerine kesintisiz ulaşılabilen 111 şirketin ABD doları cinsinden hisse senedi fiyatları kullanılarak panel eşbütünleşme testi gerçekleştirilmiştir. Hisse senedi fiyatlarının bağımlı değişken, sırasıyla ham petrol, Brent petrol ve doğalgaz fiyatlarının bağımsız değişken olduğu üç ayrı model oluşturulmuştur. Eşbütünleşme tespit edilen modeller için panel vektör hata düzeltme modeli ile uzun ve kısa dönemli nedensellik ilişkisi araştırılmıştır.

Bulgular – Analizler sonucunda petrol fiyatları ile hisse senedi fiyatları arasında eşbütünleşme ilişkisi belirlenmiştir. Doğalgaz fiyatları ile hisse senedi fiyatları arasında ise uzun dönemli bir ilişki tespit edilememiştir. Panel vektör hata düzeltme modeli de petrol fiyatlarındaki artışın hisse senedi fiyatlarını artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Tartışma – Çalışmada sanayi işletmeleri için bir maliyet unsuru olan petrolün fiyatındaki artışın hisse senedi fiyatlarını artırdığı belirlenmiştir. Petrol fiyatlarındaki artışın üretim artışını ifade etmesi, artan petrol fiyatları nedeniyle gelir transferi yapılan tarafların elde ettikleri geliri sermaye piyasalarında yatırım olarak değerlendirmeleri veya petrol fiyatlarındaki artışa paralel olarak satış fiyatlarını artıran işletmelerin net nakit girişlerinin artıyor olması bu sonucu meydana getirebilir.