BIST Şirketlerinin Finansal Sağlığının Değerlendirilmesinde Piotroski F-Skor ve CRITIC Tabanlı COPRAS Kullanımı

Özet

Amaç – Piotroski F-Skor ve COPRAS yöntemlerinin kullanıldığı bu çalışmada, finansal oran analizlerinin karar verme teknikleriyle entegre edilerek şirketlerin finansal performanslarının değerlendirilmesi ele alınmaktadır. Bu yaklaşım, finansal karar verme sürecinin isabet oranını artırarak, rakamların ötesindeki hikayelerin karar mekanizmasına etki etmesine imkan sunmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Borsa İstanbul’da (BIST) hisseleri işlem gören ve Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık sektöründe faaliyet gösteren dört şirketin (AGROT, IZINV, OZSUB, YAPRK) finansal sağlık durumlarını Piotroski F-Skoru ile belirlemektir. Bu doğrultuda, ilgili şirketlerin CRITIC tabanlı COPRAS yöntemi ile finansal performans puan ve sıralamaları tespit edilmiş ve F Skor ile finansal performans sıralamaları arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Çalışmada, çeşitli kriterleri ortak bir ölçekte doğrusal olarak normalleştirerek karşılaştırma yapma imkanı sunması ve karar vericilerin tercihlerini sürece dahil etmesi bakımından COPRAS yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlar, F Skor ve CRITIC tabanlı COPRAS yöntemlerinin bir arada kullanılmasıyla elde edilen bulguların, sermaye piyasaları açısından gelecekteki araştırmalar ve pratik uygulamalar için değerli içgörüler sağlayabileceğini ortaya koymaktadır. Piotroski F Skor ile ÇKVV yöntemlerinin bir arada kullanıldığı çalışma, bu alanda önemli bir literatür boşluğunu doldurma iddiasındadır. Yöntem – Bu çalışmada, Borsa İstanbul'da (BIST) işlem gören tarım şirketlerinin finansal performansını değerlendirmek için Piotroski F Skoru, CRITIC ve COPRAS yöntemleri kullanılmıştır. Piotroski F Skoru, şirketlerin finansal sağlığını ve getiri potansiyelini değerlendiren bir modeldir. CRITIC yöntemi, kriter ağırlıklandırmada objektiflik sağlayarak karar verme sürecine katkıda bulunur. COPRAS yöntemi ise kriter ağırlıklarını ve alternatif performansını değerlendirerek seçenekleri sıralar. Bu yöntemlerin kombinasyonu, finansal performansın derinlemesine analizini ve daha isabetli yatırım kararları alınmasını sağlar. Bulgular – Piotroski F Skor, CRITIC ve COPRAS analizleri ile incelenen dört şirketin finansal sağlığı yapılan incelemeler sonucunda şu şekilde oluşmuştur. AGROT, 2021 ve 2022'de güçlü bir finansal performans sergilerken, 2023'te ciddi bir düşüş yaşamıştır. IZINV, 2021 ve 2022'de vasat performans göstermiş olup 2023'te kısmi bir iyileşme kaydetmiştir. OZSUB, 2021'de güçlü, ancak 2022'de vasat seviyeye gerilemiştir ve 2023'te zayıf bir duruma düşmüştür. YAPRK, 2021 ve 2022'de güçlü performans sergilemiş, 2023'te ise vasat pozisyonunu korumuştur. Genel performans sıralamasında YAPRK birinci, AGROT ikinci, OZSUB üçüncü, IZINV ise son sırada yer almıştır. Tartışma – Bu çalışma, BIST’te işlem gören dört şirketin 2020-2023 dönem verilerini kullanarak Piotroski F Skoru, CRITIC ve COPRAS yöntemleriyle performanslarını incelemiş, finansal sağlık ve operasyonel verimliliği karşılaştırmalı olarak değerlendirmiştir. Elde edilen sonuçlar, F Skor ve COPRAS yöntemlerinin uyumlu olduğunu göstermekte, şirketlerin finansal sağlığının zamanla değişkenlik gösterebileceğini ve düzenli takibin önemini vurgulamaktadır. Çalışma, finansal analizlerde çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanımını teşvik etmekte ve sektörde daha kapsamlı analizlere duyulan ihtiyaca dikkat çekmektedir. Bu yaklaşım, karar verme süreçlerine yenilikçi bir perspektif sunmaktadır.