Sigorta Acentelerinin Simbiyotik Yapılanmaları Üzerine Bir Vak’a Analizi

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı, sigorta sektöründe faaliyet gösteren ve Türkiye’de yıllık toplam prim üretiminin yarısından fazlasının gerçekleştirilmesinde (TSB, 2021) önemli bir payı olan sigorta acentelerinin merkez acente ve şubeleri arasında oluşturulan birlikteliklerin yapı ve niteliğini ortaya koymak, aralarında bir “Simbiyotik” (ortakyaşarlık) biçiminin olup olmadığı, varsa ne tür bir yapı olduğunun araştırmaktır. Yöntem – Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda Doğu Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren ve araştırma konusuna uygun olabileceği öngörülen sigorta acentelerinden biri “Amaçlı ve Kolayda Örnekleme” metodu ile seçilerek 6 Mart 2021 ile 6 Haziran 2021 tarihleri arasında merkez ve 28 şubesini kapsayan bir “Vak’a Analizi” (Durum Analizi) yapılmıştır. Veriler, başta gözlem olmak üzere, yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılarak toplanmıştır. Araştırma kapsamında bir merkez ve bu merkeze bağlı şubelerden elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular – Yapılan araştırma sonunda; merkez acente ve şubeleri arasındaki teşkilat yapıları incelenmiş ve taraflar arasında simbiyotik ilişkilere dayalı bir yapılanmanın ortaya çıktığı görülmüştür. Elde edilen verilere göre, sigorta acentelerinin öncelikle yaşamlarını sürdürebilmek adına başta lokasyon avantajı sağlamak olmak üzere, iş paylaşımı, rekabet gibi sebeplerden dolayı merkez acente ve şube arasında simbiyotik ilişkilerden oluşan bir yapılanmayı tercih edildiği anlaşılmaktadır. Tartışma – Piyasa koşullarının bir zorlaması ile ortaya çıkabilecek bu tür birlikteliklerin “simbiyotik yapılanma” olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda böyle bir çalışma yapılmamış olması, bu araştırmanın alanında ilk olabilecek özelliklere sahip olması açısından önem arz etmektedir. Bu tarz birlikteliklerinin sektörde yaşanan yoğun rekabet ortamında her iki tarafa da hayatta kalma avantajları sağladığı görülmüştür. Bu sebepten dolayı çalışmanın ilgili literatüre katkı yapması beklenmektedir.