Havacılıkta Teknostresin Verimlilik Üzerine Etkisinde Öğrenen Örgütlerin Aracılık Rolü: Hava Aracı Bakım Personeli Tutumları Üzerine Bir Alan Araştırması

Özet

Amaç – Araştırmada, havacılık sektöründe faaliyet gösteren hava aracı bakım personelinin teknostrese marzu kaldığında, verimlilikleri üzerinde nasıl bir etki gösterdiği tespit edilmeye ve bu etkide öğrenen örgüt yapısının nasıl bir farklılık yarattığı belirlenmeye çalışılacaktır. Teknostres kavramı literatürde çok fazla çalışılmamış olması ve havacılık sektörü teknostresin en fazla yaşanıldığı sektör olması sebebiyle araştırma alanı olarak belirlenmiştir. Yöntem – Araştırmanın örneklemi, Balıkesir, Diyarbakır, İzmir ve Eskişehir’de çalışan toplam 331 hava aracı bakım personelidir. Çalışmada veri toplamak amacıyla veri toplama yöntemleri içerisinde olan “anket yöntemi”nden faydalanılmıştır. Toplanan verilerin ölçek geçerlilik ve güvenilirlik, doğrusal regresyon, doğrulayıcı faktör analizi, ANOVA ve T-testi analizleri için SPSS 21 programı kullanılmıştır. Bulgular – Yapılan analizler sonucunda teknostresin alt boyutlarının, verimlilik ve öğrenen örgüt ile ilişkisi olduğu ve teknostesin çalışan verimliliği üzerindeki etkisinde öğrenen örgüt yapısının aracılık rolü olduğu görülmüştür. Tartışma – Hava aracı bakım personeli üzerine yapılan bu çalışmada; personelin teknostrese maruz kaldığında verimlilik ve öğrenen örgüt üzerindeki etkisi incelendiğinde, teknostresin alt boyutlarından bazıları ile istatiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiş, diğerleri ile anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Literatür incelendiğinde benzer sonuçlara rastlanmıştır. Öğrenen örgüt kültürünün örgüt içinde oluşturulmasıyla, teknostresin verimlilik üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilebileceği değerlendirilmektedir. Literatürde hava aracı bakım personeli üzerine yapılan çalışmalarda; teknostres ve öğrenen örgüt ilişkisi incelemesine rastlanmaması sebebiyle, yapılan çalışmanın özgün olduğu değerlendirilmektedir. Çalışmanın havacılık, hava aracı bakım personeli ve teknostres ile ilgili bilimsel çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.