Finansal Derinleşmenin Borsa İstanbul Teknoloji Sektöründe Yer Alan Firmaların Katma Değerine Etkisi: 2012-2020

Özet

Amaç – İşletmelerin temel amacı işletmenin piyasa değerini maksimum düzeye çıkarmaktır. Bu çalışmada finansal piyasaların gelişmişliğini ölçen finansal derinleşmenin değer temelli performans ölçüm yaklaşımı olan piyasa katma değer üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’deki finansal derinleşmenin firmaların piyasa katma değeri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Yöntem – Çalışma 2012-2020 yıllarını ve Borsa İstanbul (BİST) Teknoloji sektöründe yer alan bilişim firmalarını kapsamaktadır. Çalışmada kullanılan finansal derinleşme ile ilgili veriler Merkez Bankası elektronik veri dağıtım sisteminden, sabit sermaye yatırımları, dış ticaret rakamları ve piyasa katma değerin hesaplanmasında kullanılan veriler firmaların finansal tablolarından elde edilmiştir. Veriler üçer aylık frekansta gözlemlenmiştir. Çalışmada yöntem olarak ARDL sınır testi, eş bütünleşme katsayıları ve hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Bulgular – Çalışmanın bulgularına göre, finansal derinleşme ile teknoloji sektörünün katma değeri arasında istatistiki olarak anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Bu çerçevede değişkenler arasında kısa ve uzun dönemli eş bütünleşik bir ilişki ortaya çıkmıştır. Kısa dönemde sabit sermaye yatırımları (SSY) ve dışa açıklık (DA) katma değeri negatif yönde etkilerken, finansal derinleşme (FD) ise pozitif yönde etkilemektedir. Uzun dönemde dışa açıklığın (DA) ve sabit sermaye yatırımlarının (SSY) katma değer üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisi ortaya çıkmıştır. Hata düzeltme modeli sonucuna göre ise kısa dönemde oluşacak dengesizliklerin uzun vadede bir sonraki dönem düzeleceği tespit edilmiştir. Uygulamaya ilişkin gerçekleştirilen bütün işlemler Eviews11 ile yapılmıştır. Tartışma – Çalışmada kullanılan özel sektöre verilerin kredilerin (ÖSVK) gayri safi yurt içi hasıladaki (GSYH) payının artması piyasa katma değere pozitif etki yapmaktadır. Bu çalışma finansal derinleşmenin faaliyet alanları benzer teknoloji sektörüne ait bilişim firmaları üzerindeki etkisini araştırmakta, bu etkiyi kısa ve uzun vadeli olarak da incelemektedir. Ayrıca ilgili dönemde finansal derinleşmeyi ortaya koymakta ve bu derinleşmenin katma değer oluşturma kapasitesi yüksek sektör firmalarına etkisinin incelenmesi alana önemli bir katkı sağlayacaktır. Elde edilen sonuçlar finansal derinleşmeye dayalı katma değeri doğrulamaktadır.