Kurumsal Sahiplik, Tahakkuklar ve Muhasebe Zararları Tazmininin Vergiden Kaçınma Üzerindeki Etkisi

Özet

Amaç - Bu çalışmanın amacı; Borsa İstanbul (BIST) Holding ve Yatırım Şirketleri (XHOLD)’nin verilerine dayanarak ilgili şirketlerin kurumsal sahiplik yapıları, tahakkukları (muhafazakârlık) ve muhasebe zararlarını tazminlerinin vergiden kaçınma üzerindeki etkisini araştırmaktır. Yöntem - Araştırma amacı doğrultusunda ilgili endekste yer alan 50 işletmeden verilerine eksiksiz bir şekilde ulaşılan 40 işletme araştırmaya dâhil edilerek 2011-2022 yılları arasında ilgili işletme verileri Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)’nda yer alan ve bağımsız denetimden geçmiş olan güvenilir mali tablolardan elde edilmiş panel veri analizi yöntemiyle analize tabi tutulmuştur. Bulgular - Araştırma sonuçlarına göre muhasebe zararları tazmininin vergiden kaçınma üzerindeki etkisi pozitif, tahakkuklar yani muhasebe muhafazakârlığının vergiden kaçınma üzerindeki etkisi ise negatif yönlüdür. Ancak kurumsal sahipliğin vergiden kaçınma üzerinde herhangi bir etkisi tespit edilememiştir. Tartışma - Vergiden kaçınmanın yasal ve ahlaki boyutu literatürde bir tartışma konusu iken, işletmelerin vergiden kaçınma faaliyetleri yerine şeffaf ve dürüst raporlama yapmanın kamuoyu nezdinde daha olumlu, kamu otoritesinin de vergiden kaçınmaya yönelik kanun boşluklarını yeniden gözden geçirmesinin ise daha yararlı bir faaliyet olacağı ifade edilebilir.