Firmalar ve Kamu Maliyesi Perspektifinden Çevre Harcamalarının Yakın Geleceği: GMDH Tipi Yapay Sinir Ağları Analizi

Özet

Amaç – Çalışmanın amacı, çevre harcamaları konusunda kamunun ve firmaların paylarını ve gelecekte karşılaşabilecekleri olası eğilimleri ortaya koyarak, karar alıcılara yol göstermektir. Yöntem – 2021-2028 dönemi için çevre kirliliği, çevre koruma harcamalarında kamu kesimi ve firmaların payları ile 2021-2027 döneminde çevre vergilerinin gelişim seyrinin Grup Veri İşleme Yöntemi Tipi Yapay Sinir Ağları temelinde zaman serisi analizleri yapılmıştır. Bulgular – Türkiye’de Sera Gazı Emisyon değerlerinin ilgili dönemde yaklaşık yüzde 14,2, çevre koruma harcamalarının yaklaşık yüzde 106,9 artacağı ve toplam çevre vergi gelirlerinin de yaklaşık yüzde 15,3 azalacağı tespit edilmiştir. Kamu kesiminin toplam çevre koruma harcamaları içinde cari harcamalarının yüzde 2’ye düşeceği ve kamu yatırım harcamalarının da yüzde 11’e düşeceği de hesaplanmıştır. Buna karşılık firmaların cari harcamalarının toplam çevre harcamaları içindeki payının 2020 yılında yüzde 59,06 iken 2027 yılında yüzde 50’ye düşeceği ve yatırım harcamalarının payının da yüzde 89’a yükseleceği hesaplanmıştır. Tartışma – Çalışma, 2028 yılına kadar artan kirliliğe karşı alınan tedbirlerin ekonomik yükünün büyük ölçüde firmaların toplam çevre harcamaları içindeki payının artışı ile karşılanacağı ve bunun için de firmaların yakın dönemde çevre harcamaları için yüksek bütçeler ayırması gerektiğine dair bir öneri sunmaktadır. Bu çalışmaya ek olarak daha geniş veri setleri ve farklı değişkenler kullanılarak firmaların yüksek miktarda çevre harcamalarını yapması durumunda ortaya çıkacak olumlu ve olumsuz etkiler tartışılabilir.