Makroekonomik Göstergeler Çerçevesinde Vergilerin Ülke Performanslarına Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine VZA Uygulaması

Özet

Amaç - Bu çalışmada seçilmiş 20 OECD ülkesinin vergi temelli makroekonomik performanslarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Yöntem - Belirlenen amaç doğrultusunda, daha önce yapılmış bilimsel çalışmaların sonuçları ve ilgili literatür taraması sonucunda tespit edilen 6 girdi ve 4 çıktı kullanılarak analizler yapılmıştır. Seçilmiş ülkelerin 2000-2020 yılları arası veriler ağırlıklandırılarak veri seti elde edilmiş, bu verilere Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist toplam faktör verimliliği (TFV) analizi yapılarak sonuçlar yorumlanmıştır. Bulgular - Araştırma sonuçları incelendiğinde ülke etkinliklerinde en fazla ilerlemenin %8,5 oranıyla 2016-2017 döneminde olmuştur. Bu dönemdeki ilerlemenin temel nedeni teknolojik ilerlemedeki %9,3’luk artıştan kaynaklandığı söylenebilir. Ayrıca Türkiye’nin, incelenen tüm yıllarda BCC modeline göre etkin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. BCC modeline göre etkin olması Türkiye’nin ulusal çerçevede vergi gelirlerini etkin yönettiğini göstermektedir. Tüm yılların toplamda değerlendirildiği Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Analizine göre de Türkiye bu süreçte %2,5 oranında etkinliğini artıran 10 ülkeden biri olmuştur. Tartışma- Analiz sonucunda OECD ülkeleri ve Türkiye için toplanan vergi gelirlerinin yanı sıra vergilerin yönetilmesi ve denetlenmesi ön plana çıkmıştır. Ülkelerin yönetimsel becerileri ile uygun ölçekte hareket etmeleri önem arz etmektedir. Toplanan vergi gelirleri ve uygulanan vergi politikaları ile teknolojide yaşanan gelişmeler ve ülkelerin bu gelişmeleri takip etmeleri, teknolojik gelişmelere yönelik harekete geçmeleri uygun yazılım programı ve alt yapı sistemlerini kurmaları makroekonomik göstergelere daha olumlu yansımaları olacağını göstermektedir. Ülkelerin yıl bazında yapılan VZA ve uzun dönemde TFV ile performansları ya da etkinlikleri karşılaştırıldığında etkin çıkmayan ülkelerin teknolojik yenilikleri takip edemediklerinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Daha etkin olabilmeleri için digital dönüşümün ivme kazanması gerektiği söylenebilir.