Bist Vadeli İşlemler Piyasası İle Katılım Endeksleri Arasındaki İlişkinin Analizi

Özet

Amaç - Bu çalışma, BIST Vadeli İşlemler Piyasası ile Katılım Endeksi arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır. Vadeli İşlemler Piyasası, gelecekteki fiyat hareketlerini öngörmek ve riskten korunma sağlamak için kullanılan bir piyasa türüdür. Katılım Endeksi ise, İslami finans prensiplerine uygun olarak oluşturulan ve İslami yatırımcıların tercih ettiği bir endeks türüdür. Yöntem - Vadeli işlemler piyasasını temsilen BIST30 vadeli işlemler endeksi, katılım endekslerin temsilen ise BIST Katılım100, BIST Katılım50 ve BIST Katılım30 endeksi kullanılmıştır. Çalışmada 17.11.2021 - 5.03.2024 dönemine ait veriler kullanılmıştır. Değişkenlere ait veriler getiri serisine dönüştürülerek çok değişkenli GARCH modellerinden olan Dinamik Koşullu Korelasyon (DCC-GARCH) modeli yardımıyla analize tabi tutulmuştur. Bulgular – Gerçekleştirilen analiz sonuçlarına göre, BIST30 vadeli işlemler endeksi, BIST Katılım100 endeksi, BIST Katılım50 endeksi ve BIST Katılım30 endeksinin volatilitesinin kalıcı olduğu ve etkisinin uzun süre devam ettiği belirlenmiştir. Ayrıca, BIST30 vadeli işlemler endeksi ile BIST Katılım100 endeksi, BIST Katılım50 endeksi ve BIST Katılım30 endeksi arasında düşük derecede koşullu korelasyon ilişkisi olduğu bulunmuştur. DCC-GARCH modeline göre elde edilen bir diğer önemli sonuç ise BIST30 vadeli işlemler endeksinin getirileri ile BIST Katılım100 endeksi, BIST Katılım50 endeksi ve BIST Katılım30 endeksi getirileri arasında volatilite yayılımının olmadığıdır. Tartışma - Sonuç olarak endekslerin fiyat hareketlerinin belirli bir süre boyunca istikrarlı ve sürekli bir şekilde dalgalanmaya eğilimli olduğu ve endeksler arasında fiyat hareketlerinin belirgin bir şekilde birbirini etkilemediği görülmektedir. BIST vadeli işlemler piyasasının, BIST katılım endeksleri yatırımcılarına şu an için bir ön gösterge niteliğinde olmadığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın İslami finans piyasalarında türev araçların kullanımını değerlendirmek isteyen araştırmacılara ve uygulayıcılara önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.