COVID-19 Pandemisinin Tıbbi Ürün Ticaretine ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi

Özet

Amaç – Bu çalışmada, COVID-19 döneminde gerçekleşen tıbbi cihaz ithalat ve ihracatının ülke ekonomisine etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem – COVID-19 ile ilgili veriler Sağlık Bakanının twitter hesabından ve Sağlık Bakanlığının (SB) resmî web sitesinden alınmıştır. Tıbbi cihaz endüstrisine ilişkin veriler ise; ITC TradeMap veritabanından alınan Ocak 2003-Kasım 2021 dönemi ithalat ve ihracat veri setidir. Çalışmanın, pandemide gerçekleşen tıbbi cihaz ticaretinin ekonomiye etkileri, sanayi üretim endeksi, döviz kuru ve enflasyon değişkenleri de ele alınarak ekonometrik analizler ile çalışılmıştır. Bulgular – COVID-19 döneminde, tıbbi cihaz ihracatının ekonomik büyümeyi ve enflasyonu artırıcı, döviz kurunu azaltıcı; ithalatının ise döviz kurunu artırıcı, enflasyonu azaltıcı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Tıbbi cihaz ithalatının ekonomik büyümeye etkisi olmamıştır. Tartışma – Aşı programlarının 2021 yılında, yoğun bir şekilde devreye alınmasıyla birlikte küresel ekonomilerin toparlanma sürecine gireceği beklense de dünya belirsizliklerin yoğun olduğu bir dönemden geçmektedir. Belirsizlik ortamında ülke ekonomileri, değişkenlere beklentilerin dışında cevap verebilmektedir. Bu çalışmada da tıbbi cihaz ithalat ve ihracatının, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), sanayi endeksi, döviz ve enflasyon değişkenleri üzerinde önemli etkileri olduğu ve normal dönemde ihracatın enflasyonu düşürmesi beklenirken çalışmamızda bu sonucun çıkmadığı görülmektedir. Bu sonuç; COVID-19’un getirdiği durumsal faktörlerle birlikte döviz kuru ve aşırı para arzına bağlanmıştır. İthalat ve ihracatın döviz kuru üzerindeki etkisi ise; pandemiden daha çok ülkemizin para politikası, finansmana erişim ve artan risk primi faktörleri ile açıklanmıştır.