Bankalarda Etkinliğin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi: Türkiye’deki Kamu, Özel ve Yabancı Sermayeli Bankalar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Özet

Amaç – Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının etkinliğinin araştırılması ve sermaye sahipliği açısından etkinliklerinin karşılaştırılmasıdır. Yöntem – Veri Zarflama Analiz yönteminin uygulandığı araştırmada Faiz Giderleri, Diğer Faaliyet Giderleri ve Özkaynaklar kalemleri girdi; Faiz Gelirleri ile Alınan Ücret ve Komisyon kalemleri ise çıktı değişkenleri olarak seçilmiştir. Analizde üç adet kamusal sermayeli, beş adet özel sermayeli ve dört adet yabancı sermayeli banka olmak üzere toplam 12 mevduat bankasının 2010-2017 dönemine ilişkin verileri kullanılmıştır. Bulgular – Bankaların 2010-2017 faaliyet dönemine ilişkin ortalama etkinlik değeri 0,983 olarak gerçekleşmiştir. Ortalama etkinlik değeri kamusal sermayeli bankalarda 0,987; özel sermayeli bankalarda 0,970; yabancı sermayeli bankalarda 0,997’dir. Çalışma kapsamındaki bankaların etkin olduğu dönem sayısının toplam dönem sayısı içindeki oranı % 75’dir. Bu oran yabancı sermayeli bankalarda % 84, kamusal sermayeli bankalarda % 79, özel sermayeli bankalarda ise % 65 olarak gerçekleşmiştir. Tartışma – Özel sermayeli bankalar grubunun ortalama etkinlik değerinin ve etkin olduğu dönem sayısının toplam dönem sayısı içindeki oranının kamusal sermayeli bankalar ve yabancı sermayeli bankalara göre görece düşük olmasının nedeni, Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin çalışma kapsamındaki tüm dönemlerde etkinlik değerinin düşük olması ve teknik olarak etkin olmamasıdır. Türkiye İş Bankası A.Ş. analiz dışında bırakıldığında, sermaye sahipliği türüne göre Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının etkinliklerinde fark yaratacak derecede önemli bir bulguya rastlanmamıştır.