Politik Risk ve Ekonomik Gelişmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesinde Kapsamlı Bir Yaklaşım

Özet

Politik risk ve ekonomik gelişmişlik arasındaki ilişki literatürde sıklıkla incelenen konuların başında gelmektedir. Bu hususun incelenmesi özellikle gelişmekte olan ülkelere yönelik yabancı doğrudan yatırım olgusu çerçevesinde çokuluslu işletmelerin davranışlarını açıklamada kritik bir rol oynamaktadır. Genellikle bu konudaki çalışmaların çoğu, oluşturdukları modellerde çeşitli göstergeleri doğrudan temsili değişken olarak kullanma yoluna gitmişlerdir. Bu makale politik risk ve ekonomik gelişmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesinde alternatif ve daha kapsayıcı bir yol olarak yapısal eşitlik modelinin ne şekilde uygulanabileceğini göstermeye çalışmaktadır. Bu bağlamda, politik risk ve ekonomik gelişmişlik modelde gizil değişkenler olarak tanımlanmıştır ve bu gizil değişkenler göstergelerden oluşan fonksiyonları temsil etmektedir. Hipotez temelli yapısal eşitlik modeli uygulanmıştır. Modelin veri seti 178 ülke için 2013-2014 dönemine ait 13 adet göstergeden oluşmaktadır. Sonuçlar (1) politik risk ve ekonomik gelişmişlik arasındaki anlamlı ve yüksek düzeyde pozitif ilişki olduğunu ve (2) standart katsayılar çerçevesinde politik risk için yolsuzluk kontrolünün, ekonomik gelişmişlik içinse insani gelişmişlik endeksinin en yüksek etkileşime sahip göstergeler olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bulgular, sosyal ve insan sermayesi faktörlerinin salt makroekonomik göstergelere nazaran risk ve ekonomik gelişmişlik arasındaki ilişkinin açıklanmasında daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır.