Ekonomik Kalkınma Teorisi ile Muhasebedeki Paradigma Kayması Arasındaki Etkileşim: Saptanan Ayak İzleri ve Çıkarımlar

Özet

Kurumların önceliği ve insan sermayesinin önceliği hipotezleri, ekonomik kalkınmanın kurumsal kalite ve insan sermayesi birikimi artışına dayalı olarak oluştuğunu iddia eden günümüz ekonomik kalkınma görüşünün temellerini oluşturmaktadır. Bu bağlamda siyasi haklar, insan hakları, demokrasi düzeyi, hukukun üstünlüğü, politik risk (denge ve kontrol), eğitim, sağlık, girişimcilik iklimi, işçi başına sermaye ve AR&GE harcaması ilgili literatür çerçevesinde ekonomik kalkınmanın bileşenleri olarak ifade edilebilir. Nitekim günümüzde paydaşlar, karar alma süreçlerinde kullanmak üzere bu bileşenlere ilişkin bilgi talep etmeye başlamışlardır. Bu durum, muhasebenin odağını finansal bilgiden bilgiye dönüştüren bir paradigma kaymasına neden olmuştur. Diğer bir deyişle muhasebe hem finansal hem de finansal olmayan bilgileri içermeye başlamıştır. Bu çalışmada ekonomik kalkınma teorisindeki gelişmelerin muhasebedeki paradigma kayması üzerindeki etkisi kanıtlanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda ekonomik kalkınma bileşenlerinin güncel raporlama yaklaşımlarındaki ayak izleri takip edilmiştir. Sürdürülebilirlik raporlaması ve entegre raporlama muhasebedeki paradigma kaymasına işaret eden temel yapı taşlarıdır. Ekonomik kalkınma bileşenleri GRI 102, 200’lü ve 400’lü serilere ait standartlar ve uluslararası entegre raporlama çerçevesinde yer alan sermaye unsurları ile eşleştirilmiştir. 36 adet GRI Standardı içerisinde yer alan 12 Standart ve 6 tür sermaye unsurunda 4’ü doğrudan ekonomik kalkınma bileşenleriyle eşleşmektedir. Dolayısıyla ekonomik kalkınma bileşenlerinin tümü, entegre raporlama metodolojisi çerçevesinde muhasebenin ve kurumsal raporlamanın konusu içerisine girmektedir. Kronolojik olarak, iktisadi yaklaşımlar ve kabuller hızlıca muhasebeyi etkilemekte ve paradigma kaymasına neden olmaktadır.