Hileli Eylemlerin Nedenlerine İlişkin Paradigma Değişimleri: Üçgen, Elmas ve Diğerleri

Özet

Hileli eylemlere neden olan unsurların tanımlanması sıkça tartışılan konuların başında gelmektedir ve kapsayıcı bir entelektüel birikime sahiptir. Muhasebe literatüründe hileli eylemlerin nedenlerine ilişkin öncü paradigmanın hile üçgeni teorisi olduğunu söylemek mümkündür. Değişen iş dünyası ve yaşam tarzı nedeniyle, 1950 yılından günümüze, takip eden yıllarda çok sayıda farklı görüş ortaya atılmıştır. Bunlardan bir kısmı paradigma kaymasına neden olsa da, tam anlamıyla bir dönüşümden söz etmek mümkün değildir. Bu çalışmada, hile üçgeni teorisi ve takip eden modeller karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve hileli eylemlerin nedenlerine ilişkin odağın çalışanlardan yöneticilere kaydığı ve araştırmacıların davranışsal özellikler üzerinde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Ayrıca, hile elması modelinin hileli eylemlerin nedenlerine ilişkin paradigma kayması yaratan yaklaşım olduğu değerlendirilmiştir.