UFRS 16 Kiralamalar Standardının Kiracının Finansal Tabloları Üzerine Etkileri: Seçilmiş Hava Yolu İşletmelerinde Bir İnceleme

Özet

Amaç – Bu çalışmanın amacı, kiralama işlemlerinin muhasebesinde ve raporlanmasında UMS 17 yerine uygulanmaya başlayan UFRS 16’nın kiracının finansal tabloları, oranları ve göstergeleri üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmada, yüksek hacimde faaliyet kiralaması gerçekleştiren hava yolu işletmelerinin kamuya açık finansal raporları kullanılmıştır. Yöntem – Çalışmada analitik karşılaştırma ve oran analizi yöntemleri benimsenmiştir. Öncelikle UFRS 16’nın kiracının finansal tabloları, oranları ve göstergeleri üzerinde yaratması beklenen 17 farklı etki tanımlanmıştır. Sonrasında Türk Hava Yolları’nın, Pegasus Hava Yolları’nın, Lutfhansa Hava Yolları’nın ve İskandinav Hava Yolları’nın ilk kez UFRS 16’ya uygun olarak yayınlanan finansal raporları vasıtasıyla beklentilerin ne ölçüde gerçekleştiği değerlendirilmiştir. Bulgular – Sonuçlar, beklenen etkilerin neredeyse tamamının gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Beklentilerle ters yöndeki gerçekleşmeler, esas itibariyle UFRS 16 kaynaklı değildir. Tartışma – Elde edilen bulgular UFRS 16’nın işletmelerin sermaye ve kar yapılarında değişiklikler yarattığını göstermektedir. Diğer unsurlar sabit kalmak şartıyla UFRS 16, yüksek hacimde faaliyet kiralaması yapılan sektörlerdeki işletmelerin piyasa değeri/defter değeri oranlarının yükselmesine neden olacaktır. Ayrıca, kiracı işletmelerin hem kısa hem de uzun vadeli finansal risklilikleri artırmakta, varlık etkinliğinin ise düşük görünmesine yol açmaktadır.